Wat betekent 'de'?
top-leaderboard-limiet'>Het is het meest voorkomende woord in de Engelse taal, goed voor ongeveer 4 procent van alle woorden die we schrijven of spreken. Het is overal, altijd, dus het moet duidelijk iets belangrijks doen. Woorden hebben betekenis. Dat is fundamenteel, nietwaar? Dus dit woord 'de', een woord dat een aanzienlijk deel van het totale gewicht van onze taal lijkt te ondersteunen, wat betekent dit woord? Het moet iets betekenen, toch?
We kunnen grofweg zeggen dat 'de' betekent dat het woord waaraan het is gekoppeld, verwijst naar een specifiek, individueel object. Als ik zeg: 'Ik heb de appel', bedoel ik een bepaalde appel, niet alleen 'een appel' - een oude appel of 'appels' in het algemeen.
Maar zo gemakkelijk is het natuurlijk niet. Soms duidt 'de' niet op een specifiek object, maar op een hele klasse objecten. Als je zegt dat je 'piano' kunt spelen of dat oefening goed is voor 'het hart', dan heb je geen specifieke piano of hart in gedachten. 'De pen is machtiger dan het zwaard' gaat niet over specifieke pennen of zwaarden of zelfs over specifieke voorbeelden van hun metaforische tegenhangers, schrijfhandelingen en daden van agressie.
'De' lijkt geen moeilijk woord, maar het is heel moeilijk uit te leggen aan iemand die geen moedertaalspreker is. Waarom zeggen we: 'Ik hou van ballet', maar niet 'Ik hou van de kabel-tv'? Waarom zeggen we: 'Ik heb griep', maar niet 'Ik heb hoofdpijn'? Waarom zeggen we: 'de winter is het koudste seizoen' en niet 'de winter is het koudste seizoen'? Voor sprekers van Russisch, Koreaans of een andere taal die geen 'de' heeft, zijn dit belangrijke vragen.
De enige bevredigende antwoorden zijn te vinden, niet in een verklarende definitie, maar in opsommingen van situaties waarin 'de' wordt gebruikt. Zo'n lijst vind je eigenlijk als je 'de' in het woordenboek opzoekt, iets wat moedertaalsprekers bijna nooit doen. Waarom zouden ze? Het is niet 'antropomorfisme' of 'jejune' of een van die woorden waarvoor mensen woordenboeken nodig hebben. Maar woordenboekmakers hebben de taak om alle woorden te definiëren die mensen gebruiken, niet alleen de glamoureuze, en soms blijken de eenvoudigste woorden het moeilijkst te definiëren. De vermelding voor 'de' op Merriam-Webster.com somt 23 plaatsen op waar het kan gaan, waaronder 'vóór de meervoudsvorm van een cijfer dat een veelvoud van tien is om een bepaald decennium van een eeuw of van iemands leven aan te duiden' en 'vóór de naam van een handelsartikel of een vertrouwd toebehoren van het dagelijks leven om een verwijzing aan te geven naar het individuele ding, onderdeel of levering waarvan gedacht wordt dat het voorhanden is.' Deze gebruiken zijn op een losse en complexe manier aan elkaar gerelateerd, maar het is onmogelijk om de enige definitieve betekenis eruit te halen die eraan ten grondslag ligt. Je hoeft ze alleen maar op te sommen. En die lijst is de betekenis.
De OED bevat 50 vermeldingen voor 'de', waarvan sommige alleen historische overblijfselen zijn. Ooit was het correct om 'schaken' te spelen, 'de kleermakerij' en 'de wiskunde' te leren en 'het Frans' te lezen, allemaal voor 'het nageslacht'. De 'de' viel uit die situaties. Het feit dat het niet meer voor die woorden staat, maakt ook deel uit van de betekenis ervan.
Dus de betekenis van 'de' is de combinatie van de situaties waarin het gepast is en de situaties waarin het niet gepast is. Dit maakt het heel anders dan duidelijk definieerbare woorden als 'octaëder' ('een driedimensionale figuur met acht vlakke vlakken'), maar niet veel anders dan 'anders' of 'zien' of 'nu' of een van de alledaagse woorden die we de hele tijd gebruiken. We beschouwen woorden graag als kleine containers met betekenis die we in- en uitpakken terwijl we communiceren, maar het zijn niet zozeer containers als wijzers. Ze wijzen ons naar een geheel van ervaring en kennis, naar gesprekken die we hebben gehad en dingen die we hebben gelezen, naar plaatsen in zinnen waar we ze wel en niet hebben gezien. Woorden krijgen hun betekenis door wat we ermee doen. Vooral het woord dat we het meest gebruiken.